Wyjątkowe szopki z różnych zakątków świata będzie można podziwiać w Muzeum Historii Najnowszej Radomia (Kamienica Deskurów, Rynek). Serdecznie zapraszamy na wernisaż ekspozycji „(Nie)oczywiste. Wystawa szopek bożonarodzeniowych”, który odbędzie się w piątek, 9 grudnia o godz. 17.00.
Na wystawie zaprezentujemy wyjątkowe szopki z całego świata. Ekspozycja stanowi swoistą podróż nie tylko w czasie i przestrzeni, ale i przez mentalność niektórych narodów. Sposób przedstawienia Świętej Rodziny mówi bowiem wiele o ich kulturze, obyczajach związanych z Bożym Narodzeniem oraz o rzeczywistości, z którą przyszło im się mierzyć.
Na wystawie znalazła się zatem szopka z Betlejem – jako centrum, z którego wywodzi się ten motyw. Jest też eksponat z Armenii – kraju, który jako pierwszy na świecie uznał chrześcijaństwo za religię państwową i kultywuje unikatowe zwyczaje związane z Bożym Narodzeniem. Kolejne artefakty – z Europy, Azji, Afryki i Ameryki Południowej ukazują drogi rozpowszechniania się chrześcijaństwa i motywu szopki. A ponieważ stała się ona swoistą formą wypowiedzi o współczesności, prezentowany jest także ich kontekst.
W tym nurcie pokazane są również fotografie nieoczywistych szopek z polskich kościołów. Ich autorzy zwrócili uwagę na współczesne problemy polityczne i społeczne. Zaprezentowana jest także słynna szopka jedenastolatki z Wrocławia, w przejmujący sposób komentująca kryzys migracyjny na białoruskiej granicy. Nie brakuje też najsłynniejszych szopek rodzimych, tych krakowskich.
Serdecznie zapraszamy na wernisaż wystawy. Wstęp wolny.
Wystawa czynna: poniedziałek – piątek od 10.00 do 18.00,sobota – nieczynne, niedziela od 10.00 do 18.00, 25 i 26 grudnia – nieczynne. Ostatni zwiedzający wpuszczani są na godzinę przed zamknięciem muzeum.
Z uwagi na bardzo duże zainteresowanie wystawą, uprzejmie prosimy o wcześniejsze zapisywanie grup szkolnych pod nr tel. 48 377 80 15.
Historia szopki bożonarodzeniowej:
Początki szopki bożonarodzeniowej datuje się na pierwszą połowę IV wieku, kiedy cesarzowa rzymska Helena nakazała ustawienie w betlejemskiej grocie marmurowego żłóbka, symbolu upamiętniającego narodziny Jezusa. Kilkadziesiąt lat później, z inicjatywy św. Hieronima, dodano figury świętej rodziny i pasterzy.
Scena Bożego Narodzenia wkrótce znalazła odzwierciedlenie w sztuce jako motyw ikonograficzny i zaczęła pojawiać się na wczesnochrześcijańskich sarkofagach. Do Polski szopkę bożonarodzeniową sprowadzili najprawdopodobniej bernardyni w końcu XIII wieku. Pierwszymi na ziemiach polskich artefaktami świadczącymi o tej tradycji są XIV-wieczne figury Matki Boskiej i świętego Józefa zachowane w krakowskim klasztorze sióstr klarysek.
Znany nam dziś kanon szopki ukształtował się na podstawie ewangelii św. Łukasza i św. Mateusza oraz późniejszych tekstów apokryficznych, opisujących scenę narodzin Jezusa. Znajdziemy w nim przede wszystkim Dzieciątko w żłóbku oraz czuwających nad nim Marię i Józefa, a także oddających hołd Zbawicielowi Trzech Mędrców (Królów) oraz pasterzy i ich trzody. Nad nimi lśni gwiazda lub kometa wskazująca miejsce narodzenia. Są to niezmienne elementy szopki, do których na przestrzeni dziejów, na różnych szerokościach geograficznych dodawano inne, tworząc często nawet wielowątkowe kompozycje. Przykładem mogą być, stanowiące ewenement na skalę światową, szopki krakowskie. Scena narodzenia jest w nich wpisana w budowle inspirowane architekturą Krakowa. Opowieść o Narodzeniu Pańskim w ciekawy sposób transponują na język własnego folkloru i rdzennych wierzeń przedstawiciele kultur pozaeuropejskich. Jest to widoczne m.in. w użyciu lokalnych, egzotycznych dla nas materiałów, rysach i ubiorze postaci, gatunkach zwierząt, które oddają cześć Dzieciątku. Od kilku dekad szopki bywają też komentarzem rzeczywistości. Autorzy wplatają w nie elementy nawiązujące do bieżącej sytuacji społecznej i politycznej.